लदेणी (गोरूरो बेपार)

"लदेणीरी जनसे"

१) नूळ 
२) काळीमीरे
३) लवंग 
४) यीलायीची
५) दाणा-दूणी 
६) रू अन् कपडा लता
७) दारू- गोळा 
८) ससतर असतर (शस्त्रास्त्र)
९) घवू
१०) चावळ
११) मसालो
१२) दाळ
१३) हिरा
१४) मानीक मोती
१५) सोनो- चांदी
१६) वनआवसीद (वन-औषदी)
१७) फळ अन् फूल 
१८) लाकडी (मूकेरी)
१९) तली
२०) अपू-गांजा 
२१) जीतरप 
२२) से रान मेवा
२३) १८ कडधाण (कडधान्य)
२४) कोडी
२५) सातला 
२६) चंदण 
२७) चमकी 
२८) काचे 
२९) गेणो 
३०) केसर 
३१) मीसरी
३२) समदरे मायींरी जनसे
(व. क. ज. छ. को. मा. छे.)

लदेणीर सोबती चाले वाळ:

गोर अन् वूपगोर ढाडी, ढालीया (डपडीया), भाट, सींगाडीया, रायभाणींया, सनार, नावी, लोहार अन् वजी नाळी नाळी जनसे बणाये वाळ भक्कम सी जतीयार लोक लदेणी सोबत रेतेते...

लदेणी सोबतेर मूके जनावर (पसू- पकसी):

१) बळद 
२) गावडी 
३) कटाळीया 
४) घोडी- घोड 
५) वूट 
६) गदा 
७) कचर गदा (खच्चर)
८) कतरी- कतरा 
९) मीनी-बोका (सीबी-सीबा)
१०) कबूतर
११) सूवा (मीठू- रागू)

लदेणीर मूके जनावर परदेसे नूसार अन् परदेसेर वातावरने नुसार बदलन लेजातेते... 
जसो की राजसथानेरे रणेम वूट लागतेते...वूचे गटलावूपर गदा अन् कचरगदा लागतेते.
अन् वजी येक वात लदेणी सोबत भेसी जादातर रेतीती कोनी वो लारेर कारण भेसीन जादा पाणी लाग छ.

लदेणीर ठकाण:

अखंड भारतेर भूमीप पूरे भारतेम अन् भारेर मलकेन गोरूर लदेणी लादतीती जसो की....
१) आसीया खंड 
२) आपरीका खंड
३) रसीया सामू 
४) यीरान यीराक 
५) सवदी अरबेलगू 
६) यूरोपेरे कोसाताणी 
७) येवडी नेपाळ,तीबेट,चीन, मंगोलीया लगूस 
८) बांगलाती लेन बरमा पकडन यींडोनेसीया अन् थायलेंडेरे समूदरेरे कोसा तोणी.... 

जगेरे पूटेपरीया चारीवडी गोरूर लदेणी चालतीती. जगेर घणेसे परदेसी परवासी गोरूर लदेणीपर लकमेले छ...
लदेणीर घेरो रेतोतो...अन् वो घेरेन पकडन लदेणीर वाट (मार्ग) रेतीती...घणीसी वाटे जगेरी नाळी नाळी खींडे अन् घाटे मायींन रेतीती.

जसो की...
गोरूर लदेणीरी वाटे परेरी खींडे अन् घाट:
खारदूंगला, जोजीला, खयबर, नतूला, रोहतांग, सीपकीला, लीपूला, जीपला, बोमडीला, दीपूला, बारालाचा, नाथूला, पीरपंजाल, थळ घाट, बोर घाट, खांबाटकी घाट, आंबा घाट वजी घणीसी खींडे अन् घाट.

आंगरेज आये जना वो से रेलवेर वाटे (रेल्वे मार्ग) गोरूर लदेणीरी वाटे (लमाण मार्ग) परेनज पटरी बणातानी देसेप राज करे लाग...
 भकमसे आंगरेजी, परदेसेर अन् भारतेर यीतीहासकार येरे बदल पूरी वाते नाळी नाळी पूसतकेम लकन चलेगे छ.... आसो तो वूंडो यीतीहास गोरूरो वेतो..

१५,१६ अन् १७ वी सदीर गोर बंजारा समाजेर महान अन् मोटे बेपारी (व्यापारी)...
१)वूत्तर भारत- लाखा बणजारा
२)मध्य भारत- भगवानदास वडतीया, दूरगादास बणजारा    
३)दक्षीन भारत- जंगी भंगी
......(व. जी. क. छ. को. मा. छे.)

वजी केनी मालम वीयेतो कमेंटेम लकणू...
चूकभूल माप.

-राजवीर राठोड
डी.आर.पी.एस.यशदा. पुणे