तांडेन परिवर्तनेर वाट दखाळेवाळो कवितासंग्रह - ढाकडा!

कवितासंग्रह - ढाकडा  ( ट्री ऑफ लाईफ )

तमाम गोरमाटी गणेन चटको लगायेवाळी जवळपास ५३ कविता ये ढाकडा कविता संग्रहेम छं. ७८ पानेरो ई कविता संग्रह "ढाकडा"  ऐंशी हजार पानेर बरोबरी करछं. दमाळ प्रकाशनेर माध्यमे मायीती प्रसिद्ध लेखक तथा प्रकाशक गणेश करमठोट जिवती ई कविता संग्रह प्रकाशित करतांणी गोर साहित्य शिवारेम आजू भर नाकदिणो छं. कविता संग्रहेर मुखपृष्ठ ढाकडा झाडेर चित्र ये पुस्तकेन घणो खलरोछं. लारेर पानेपरेर शुभेच्छापर अभिप्रायेम काही वाते कवी निरंजन मुडेर बाबतेम जे प्रसिद्ध साहित्यिक तथा इतिहास संशोधक माटी  जयराम पवार सर लखमेलेछं ऊ तंतोतंत खरो छं. ये "ढाकडा" कविता संग्रहेन प्रसिद्ध साहित्यिक तथा प्रतिभावंत गोर विचारवंत आदरणीय भीमणीपुत्र मोहन नाईक साहेब येंदुर भारदस्त प्रस्तावना लाभगी छ. ई वात ये पुस्तके सारू घण मोठ उपलब्धी छं. आदरणीय भीमणीपुत्र मोहन नाईक साहेब वोंदुर प्रस्तावनाम गोरमाटीम ढाकडा झाडेर कायीं महत्व छं जकोण वो घणे अभ्यासपूर्ण मांडमेले छं.  आन केमेलेछं की कवी निरंजन मुडेर एकही कवीता मांद किंवा कटाळो लायेवाळ छेंणी. सारी कविता तांडामायीर जीवन जनगाणी,व्यथा आणि वेदना (कडापो) व गोर धाटीन वजाळेम लायेवाळ कविता छं. अस्सल गोरमाटीम जर केयेर हिय तो एकेती एक फेकान मारे सरीक कविता छं.  कवी निरंजन मुडेर ये सारी कविता लारेर सात -आठ वरसेती सोशल मीडियाप घणी गाजरीती. येमायी "समाजेर कायीतरी कामी जरुर आयेस" ई कविता सोशल मीडियाप घणो फरी आन् गोरमाटी समाजेम जे लोक घणे पिसार आखड दखाळछ ,ठसन करछं वसे लोकुर गालफाडेम कणा चापट मारदिणी जकोण केणी पत्तोही लागो कोणी.  कवी निरंजन मुडेर कविता फक्त हासाडेवासच लखेणी तो रवाडेवासही लखछं. वोरे कवितार एकच विषय कणाईच रेयेणी. वावर,विज्ञानवाद, अंधश्रद्धा निर्मूलन, जातीव्यवस्था, भेदभाव, शिक्षणेर महत्व, निसर्गेर जतन- संवर्धन, जीवन जगेर कला , प्रेरणादायी आणि ग्यान शिकायेवाळी कविता रछं. समता, बंधुत्व आणि स्वातंत्र येपर आधारित रछं. गोरमाटीम अनेक कवी कविता लखरेछं...आचमाली लखरेछं. पण कवी निरंजन मुडेर कवीतार ढंग चकेपेक्षा वेगळो जरूर छं.  साधी आणि सोपी भाषा मायीर कवी निरंजन मुडेर कवीता मनक्यान वेंडो बळां नाकछं..  कवी निरंजन मुडे अंत्यत संवेदनशील आणि भावनिक मनेरो कवी छं.  तांडेमायीर रोजेर जिंदगी देखतु देखतु सोतार मनेन  जागृती करतांणी तांडार व्यथा, वेदना आणि गोर धाटी, गौरवशाली संस्कृती आणि परिवर्तनेर वाट आपणें कविता मायीती मांडेम कवी यशस्वी हेगोछं वोरे बदल वोरो मनःपूर्वक अभिनंदन,💐💐!

चिल्ली सरीके नानक्यासे तांडेमायीर धुडेम रमेवाळो प्रतिभावंत कवी निरंजन मुडेर ई पेलोच कवीता संग्रह छं! पण भारी छं भियावो! कवी निरंजन बळीराम मुडे येंदुन ई ढाकडा कविता संग्रह काढे करण आब वोंदुन आजेती "*ढाकडाकार"* करण  केतु आय. लारेर मिनाम निरंजन मन समीक्षा करेवास आगत करण पुस्तक देमेलोछं.आणि काल परम मारे मातोश्री सुंदल निवास घर आताणी पुस्तक भेट दिणोछं आणि मॅसेज नाको भिया तार समीक्षार वाट देखरोछुं. ई वाया-नातरार मिना घणो गडबडेम जारोछं. पण मन केरी मन मोडतुं आयेणी. अनेक लेखक/ कवी मारसामु समीक्षा करेवास पुस्तक देमेलु करछं. कवी निरंजन मुडे म्हणजे मारो नानक्या भाई वोर पुस्तकेप समीक्षा करणो म्हणजे सोतार मनेन मनमोहक करळों छं. आतरी आची कविता वाचताणीं मारो मन ताजा तवानो हेगो. मन समीक्षा करतु वणां घण मजा आरीती. आणि कवीर प्रतिभार अंदाज आरोतो कवी निरंजन घणो ताकदेर कवी छं करन मार मन बोलतोतो पण वोर ढाकडा कविता संग्रह वाचताणी तमार जरुर खात्री हेजाय भियावो की निरंजनेर कविता भारदस्त छ! मार तो खात्री हेगीछं. कवी निरंजन मुडेर कवीता कवी मनेन भुलाडी पाडेवाळी तो छं. पण नव तरुण छिछापरेन प्रेरणा देयेवाळी सुद्धा छं.  घटना कुणसही रेयेदो, चाये तांडेमायीर रोजेर घटेवाळ रितीरिवाज कवी निरंजन मुडे ताकदेती कवीताम  कडापो सहीत मांडछ.  आणि गोर समाजेम घडरीती जकोण घटनारो बारकाईती निरीक्षण करतांणी आपणें मनेमायीर भाव-भावनार उकल कवीतारुपी अप्रतिम सादर करछं. ईच वोर खास खासियत छं.!

कवी निरंजन मुडे कायी मोठे अधिकारी पदेप नोकरी करेणी पळण मुंबई महानगरपालिकार आरोग्य खातेम नौकरी करतु करतु तांडेमायीर धाटी,लोकुर हाल अपेष्टा विणतांणी वोन उजागर करेरो सेती मोठो काम निरंजन कररोछं. मन नौकरी लागगी पण मार तांडेमायीर लोकुर कायी? इ वात वोन सतावु करछं. करण आपणे संघर्षमय जीवनेमायीती कविता करेर छंद पोसरोछं. कुणसेही संकटेम न घबरायेवाळो मनक्या करण कवी निरंजन मुडेर चाडीवडी ख्याती छं. अनेक संकटेर सामना करतांणी खंबीरपणाती आपणें जिवन संघर्षेमायीती वाट काढतु काढतु सुंदर आणि अप्रतिम कविता कररोछं. ई वात गोर साहित्य शिवारेवास घण मोठ उपलब्धी छं. आरोग्य खातेम  इमानदारीती नौकरी करतांणी ऊ गोर कवितान घणे मोठे ऊंचीप लेजायेरो काम नेटेती कररोछं. गोर साहित्य शिवारेम "ढाकडा" कविता संग्रह प्रकाशित करतांणी कवी घण मोठ मजल मारलिदो छं.  गोरमाटीर ऐतिहासिक धाटी, गौरवशाली संस्कृती, परंपरा हेत्ती पण विषमतावादी व्यवस्थार आपण बळी पडगे करण आपणेंन जीवन जगेवास संघर्ष करणो पडो...वो टायमेर म्हणजे पेनार जमानेर वात वोर पेलछं कवीताम आयीछं.....

फाट कोसो झिगला
वोर फाटो फुटो खिसा
रमे सारु जमातो तो
ढाकडारज ढबु पिसा

ये पुस्तकेर मायीर अप्रतिम ओळीमायीती कवीर कल्पना दसाण तो पढछ़. पण ढाकडा झाडेर कायीं महत्व छं जकोण कवीतारुपेम अप्रतिम करमेलो छं. कवीर तांडेती नाळ जुडीजडायी वाटछं. तांडेमायीर ये पेनार जमानेर वात आयेवाळे नवीन पिढीन दखाळेवास,मालम करेवास कवी आपणें कवीताम धडपडरोछं. . आणि तांडेन परिवर्तनेर..वाटेती लेजायेरो बिडो वटामेलो छ. कवी तांडेम जलमो,तांडेम रमो करण वोन तांडेर हालहवाल मालम छं. कायी लोक नौकरीती सधरगे पण तांडेर वेलान जोड छेंणी करण कवी संत सेवालाल बापुर गोरवाणी किडी मुंगीन साई वेस,सेन साई वेस ई वात हारद रखाडण गोर समाजेर क्रांतीकारी संत सेवालाल बापुन कवीतारुपी आरदास कर छं...

मनक्या मनक्यातीज,
माणुसकी छोडन लढरो छं..
विचार करेलाती कडी तरी,
लोईम साखऱ्या का?बढरो छं.
काळे मातेर मनक्यान'
सुधो वाट वता देस..!
सेन साई वेस सेवा,
सेन साई वेस...!

तांडेमायीर मनक्या,मनक्याती कु लढरेछं येर कवितारुपी सारांश कवी आचमाली वोर दुसर कवीताम मांडमेलो छं. कवी निरंजन मुडेर ये पुस्तकेर सारी आत्मा हिय तो "समाजेर कायीतरी कामी जरूर आयेस"  ई कविता छं!
एक हजार पुस्तक वाचतांणी जतरा ग्यान मळेणी वतरा ग्यान ई एक कवीता वाचन मळ छं. येरो कारण आज महानायक वसंतराव नाईकसाहेब येंदुर आरक्षण नितीती तांडेमायीर हजारो लोक नौकरीप लागगे,मोठे मोठे अधिकारी हेगे.पण होटोफर तांडेसामु देखे कोनी ( पे बॅक टू सोसायटी) आणि आपणें कुंटेबेसामु सुद्धा देखे कोनी, काही अधिकारी लोकुर बापेर पगेमायीर टायरेर चपल्या सुद्धा बदलाणों कोनी हुयो. ई खंत कवी निरुन सदायी सतावु करछ करन गोरमाटीर अधिकारीन जगायेवास ये कविता मायीती तुकारी मारे छं.

डालढाम कोणी तु आसली घीयेम खायेस!
समाजेर कायीतरी कामी जरूर आयेस!

सेवा जेता सामका तार दैवत वेगे
हाजू सुधा भानावत तोन आदर्श देगे
 समाजेर भलो करो वाते वातेम केगे
वोंदुर क्रांतिकारी विचार समाजेन देयेस...!
समाजेर काईतरी
 कामी जरूर आयेस...!!

ई कविता रसिक मनेन झगझोर करनाक छं. कवीन आपणें कविता मायीती क्रांतिकारी संत सेवालाल महाराज, महान तपस्वी संत जेतालाल महाराज, हाजु म्हणजे महानायक वसंतराव नाईक साहेब ,सुधा म्हणजे जलनायक सुधाकरराव नाईक साहेब ,भानावत म्हणजे पद्मश्री रामसिंगजी भानावत येंदुर परीवर्तनेर विचार तांडा तांडामायी पुछायेरो घणो मोठो प्रयत्न छं. कवी निरंजन मुडेर विचार करेर पातळी घण उंड छं. वोरे कवी मनेन तांडामायीर दु:ख देखेजायेणी कारण वोरो जलम तांडेमायी हुयो छं. करण वोन बारीक सारीक वाते मालम छं....

भीयान लेजान धुरीयाप छोडी
तारे नशिबेम आयी बालवाडी
शिक्षणेर तोन लगाई गोडी
खेडाम कोणी तु शहरेम रेस...!
नाळ गडी छ वो तांडेन भुल मत जायेस..!!
समाजेर कायीतरी कामी जरूर आयेस

एक वात कवी नक्की हेरलिदोछं की एक भाईन शाळा छडाये शिवायी दुसरो भाई शाळा शिको कोणी... तरीही आपणें समाजेर  अधिकारी (चक सारखे छेंणी) आपणें भायी सामु देखेनी. वोर बालबच्या शाळा शिकरे छं क कोणी वोरे सामु ध्यान देयेन तयार छेंणी ई सेती मोठ शोकांतिका छं!.
जे याडी बाप आठायेछ तार सारू लोई.. वो याडी बाप खोडी बाटी खायं.. तु भलाई पंच पक्वान्न खायेस पळन कोळे माईती कोळ जरा भुके तरसेन देयेस ई अनमोल संदेश कवी निरंजन मुडे आपणे समाजेर तमाम गोरमाटी अधिकारीन देरोछं.. ई एकच कवीता मनक्या वाचन शुन्य हेजाव छं. आज आपणें तांडेर हालहवाल उजागर करेवाळ कविता सासीच घण मुंगामोलेर छं.
कवी निरंजन मुडे गोर कवितार साहित्य शिवारेम भरारी मारतुवणां सारीच विषयेप कवीता करमेलो छं. पच कवी निरंजन मुडे कवी मनेमायीती जे महानायक वसंतराव नाईकसाहेब येंदुर करपाती तांडार अंधारो दुर हेगो वो देवेसरीक महान नेतान कु कायी भुलीय, गोरमाटीच कोणी तो सारी बहुजन समाजेन आंघ लेजायोरो आटोकाट प्रयत्न करेवाळो नाईक साहेब. विकासेर मार्गेती महाराष्ट्र सुजलाम सुफलाम करनाको, हरीत क्रांती घडान लायो, परिवर्तनेर नारा लगायो, अंधश्रद्धा मायीती बार काढो, रोजगार हमी योजना रबातांणी सारी समाजेर जीवन बचायो, दुष्काळेमयी घबराये कोनी करण कवी निरंजन मुडे नाईक साहेबन डायमंड केतांणी,वोरो गुणगान  गोरमाटीर "डायमंड ये कविताम"  घणे सुंदर तराती करमेलो छं.....

नायकेर नायक 'वसंत' महानायक वेगो
काई कोणी लेगो पळन घणों काई देगो!!
दणीयारी तीन वाते
इतिहासेरी तीन वाते
आर्थिक, सामाजिक, राजकीय वाते
पंच वार्षिक योजनार मोल वतागो
काई कोनी लेगो पळन घणों काई देगो

ये अनमोल ओळी नाईक साहेब येंदुर सारी महाराष्ट्रेमायीर गोर गरीब लोकुवास योजना , शाळा काढो जेर साक्ष दछं. करण कवी निरजंन मुडे नाईक साहेबन डायमंडेर उपमा देमेलो जकोण तंतोतंत जुळ छं.
कवी निरजंन मुडेर कविता वाचतु वाचतु हाणु वाटछं की "ढाकढा" कविता संग्रह म्हणजे एक तांडोज ऊभो करमेलो छं. कवीर प्रतिभान जोड छेंनी...जसो शोले सिनेमाम डायरेक्टर जिपीसिपी रामगढ गाम ऊभो करन वतेर रितीरिवाज मांडो, वसोज कवी निरंजन मुडे वोरे कविता संग्रहेम एक जबरदस्त तांडो ऊभो करमेलो छं. तांडो गरीब पण मनेती श्रिंमत तांडेर संकल्पना घणे बारकाईती लखमेलो छं.   तांडेरो बालपणेंम कायी मजा हेत्ती जकोण वोरे कविता संग्रहेम रसभरो वर्णन आमेलोछं....

डिले पर एक तरी,रेतीती गुंबढी
वगाडे तांडेम,मारू करा बुंबडी
ओलाडयां काढेन,लातेते तुंबढी
झोका खावं बरु,लेरा ल लांबडी
देके सरीको, रेतोतो तालपण...!
सोने सरीको मारो तांडेरो बालपण...!

तांडेमायीर बालपण खरोखरच सोनेसरीको हेत्तो जकोण पटान देयेम कवी निरंजन मुडे यशस्वी हेगो छं. ई कवीता वाचन प्रत्येक मनक्यान वोर बालपण जरूर हारदं आये सवायी रेवाळो छेंणी. आतरी ताकदेती ई कविता जलमेन आयी छं..!
जे तांडेम कवी निरंजन मुडे जलमो वो तांडेर भाव भावना, रितीरिवाज, संस्कृती, धाटी,परंपरा आणि तांडेमायीर कडापो देखमेलो छं. आणि भोगमेलो छं. करणं मेळो, पानमुडा, भायार जयंती, बोंदरी (सरवा) , वसंत मेळा, बेळी, ताडो शिळो कर, दुरेती डुंगर, नेतार सभा, पातळ दाळ, सेवाभाया, वुंदाळेर छुटी, हाणकी, पोळा, नंगारा, आडतास, लाखा बळद, वणवा, तु कतेसी रेगो, नसाब, लावणं पिशवी, उसऱ्या, जिंदगी, मोवडा, सुरनोळीया, खोपा, कोरोना, हारो हारो झाड, वळानी, तिज आन ढंबोळी, खंडीया मोतीया, पीसा, तांडेर जयंती, गेरेर सळोई, आतारी, कायी घडरोछं, माटी सोडरो कोणी बाज, आणि शेवटेर कविता छं कोनी कोनी, आसी एकेती एक चडत कविता म्हणजे तांडेमायीर सारी रितीरिवाजेती तो आतारी कर जकोण सारी वातेर कविता रुपी डिलेप काटा आयेसरीक आणि रोमांचकारी, काही कविता खळ खळ हासेडेवाळी तो कायी कविता रवाडेवाळी सुद्धा छं.आतरा बारकाईती तांडेरमायीर निरीक्षण करताणीं वोन शब्दरुपेम मांडेरो आतरा सोफा छेंणी पण कवी निरंजन मुडेर मेहनतेन आणि वोर साहित्य प्रतिभान जोड छेंणी करण कवी निरंजन मुडे गोरुरो प्रतिभावंत कवी ठर छं. कवी निरंजन मुडेर कविता म्हणजे केवळ हासीमजाक छेंणी तो एक प्रेरणादायी आणि अनमोल दस्तऐवज छं. दमदार आणि आशयघन कविता कवी निरुनच करणु भा!

हर कविता वाचेर मन बणजावछं. आणि प्रत्येक कविता एकवणा कोणी दी वणां कोणी तो सदायी वाचू करू वाट छं. कास्तकार जणां खेतारीर उलगंवाडी हेजाव छं जणा बोंदरी विणछं. कवीर निरीक्षणे मायीती बोंदरी सकट छुटी कोणी...करण बोंदरी कविता आपणं...देखा....

ध्यान देस सोभीबाई मारी तु वातेप
बारयी मिना रुछू मांधी तारेज पातेप
छचारुर कपडा पडे छं मातेप
रोतु रोतु छोरा पडघोनी दातेप
ठीगळा मारन घागरो पेर मार वूंदरी
आपकांळ तरी वींळे देस मारमन बोंदरी ‌...!

बोंदरी म्हणजे गोरगरीब लोकुर हातभार लगायेर एक साधन छं. आसी तांडा व्यवस्था मायीर महत्वपूर्ण वातेन शब्दरुपी आकार देतांणी लोकुन वाचेन साहित्य उपलब्ध करणो आतरा साधा, सरळ आणि सोपा छेंणी. येरेवास तांडेती नाळ जुडीजडायी चाव छं. तांडेविषयी प्रेम, जिव्हाळा, आणि आपुलकी चाव छं. जणाच मनक्या व्यक्त हेतो रछं. कवीर आजुबाजु जे रोज आछी बला घटना घडती रछं. वोज घटनारो बारकाईती निरीक्षण करतांणी कवी वोन शब्दरुपी आकार देतांणी मांडतो रछं. करण कवीन साहित्य क्षेत्रेम घणो मोठो मान छं. हजार शब्देर सारांश दी ओळीम मांडछं. करण कवीर प्रतिभान लोक सलाम ठोकते रछ...कवी निरु सुद्धा येच पंगतेमायीर दखाव छं. दुरेती डुंगर कविता म दोयी दोस्तार कहाणी घणे आछे तराती शब्दबद्ध करमेलो छं. एक नोकरी वाळो आणि एक कास्तकारी करेवाळो मनक्यार काई हालचाल रछं. जकोणं हुभेहुब चित्र कवी मांडमेलो छं. याडीर भाव भावनार कल्लोळ कवी निरंजन मुडे वोर "या" कविताम घणे सुंदर तराती करमेलो छं. आज तांडेम सेवाभायार जयंती कतरा आंनदेती मनारे छं येरो काव्य रुपी रचना सुद्धा आमेली छं. कवी निरंजन मुडेर कविता तांडेर हालहवाल, संस्कृती, परंपरा,धाटी मांडतु मांडतु परिवर्तनेर विचार घणे ताकदेती पेरती चाल छं..मारो तांडो सधरेन चाय,मार तांडेमायीर सारी लोकुर सर्वांगीण विकास हेयेन चाय करण महानायक वसंतराव नाईकसाहेब आपणों सारी आयुष्य घालदिणो इज वात पकडण कवी निरंजन मुडे तांडेर प्रत्येक घरेमाई वसंत विचारधारा पेरेर वात कर छं, हुंडा मुक्तीर वात करछं, बळीराजार सुखेर वात करछं, साहित्य आणि कलार वात करछं, आतराच कोणी तो स्वाभिमानेर सुद्धा वात करछं. करण वोरी कविता क्रांतीरो टेंभा सळगाती आंघ जावछं. कवी निरंजन मुडेर "या"आणि "बा"कविता भाव खान चलीजाव छं!
 कुणसोही कविता संग्रह याडीर कविता सवायी पुर्ण हे सकेणी पण वो कवितासंग्रहेम बापेर ऊपर कविता हिय तो ऊ कविता संग्रह पुर्ण हेजाव छं. आसो मारो वैयक्तिक मत छं. बाप समायेर बाद घर कसो सुनो हेजाव छं वोरो दर्दभरो वर्णन ये कविता संग्रहेम कवी निरंजन मुडे "बा" नामेर कविताम अप्रतिम लखमेलो छं..

बा!
याडी मार भांड खालेन
तारी हर वातेन सासी..!
तारे बगर दकायेनी वोरे मुंढेप
आबं वू पयलेसरीक हासी...!!

आज गोर समाजेम हुंडारो जादा रोग लागगो छं. भेसी चरायेवाळो भी लाख दी लाख रपीया मांग छं. ई वात कवी निरंजन मुडेन खटक जावछं करन आसे हुंडा लेयेवाळेप "लाखा बळद (हुंडा)" कविताम आखी वघाडेरो प्रयत्न करमेलोछं.  
उंदाळेम जंगल बळजाव छं आणि बरसादेम पाणी जलदी पडेणी येरही चिंता कवी निरंजन मुडे आपणें कवीताम करतो दखारो छ. करण कवी निरंजन मुडे चौफेर विचारेर कवी वाटरो छं.
संविधान आणि लोकशाहीप कवीरो विश्वास छं. लोकशाही बळकट करेर हिय तो तमेन जापाती जापा लोक मतदान करणु लागीय! आतराच कोणी तो भ्रष्टाचारी नेतान वोर जागा दखाळेर हिय, आणि निस्वार्थी नेतान निवडण लायेर हिय तो तमेन मतदान करणु लागीय करण कवी "मतदान करो" ये कविता मायाती  पाच पाच रपीया म वकेवाळ लोकुर छाट काढण  लोकशाही बळकट करेर तुकारी मारोछं.

पाच पचास लेन,आपण वक जावछां
भ्रष्टाचारी नेतान जर करेर वीय सुदो
योग्य वापर करो,तमार अनमोल मतेरो...!
लोकशाहीर
बळकटीसारु मतदान करो...!

येन कछं कवी आणि येन कछं भियावो कविता संग्रह!
कवी निरंजन मुडेर बापू बळीराम काका रातदन गोर समाज जगायेर बिडो वटामेलोतो. गोर समाजेमायीर म पणो, अहंकार, मोह, माया, छडायेवास अध्यात्म, धार्मिक भजनरुपी भजनेमायीती मार्गदर्शन करतोतो. पच ऊज वात कवी निरंजन पकडण "जिंदगी" नामेर कविताम मायाजाळेम मत फसो करन जागर कर छं. ई जागर नक्कीच गोरसमाजेर फायदो करीय आसो मन विश्वास छं.
आज तांडा तांडाम व्यसनेर प्रमाण बढगो.ये व्यसनेमायीती बार काढेसारु "मोवडा" कविता आमेली छं. कवी निरंजन मुडेर कविता संग्रह "ढाकडा"  गंभीरताती आंघ बढतो जावछं. कायी वाचेर कटाळेबाज लोकुन वाटीय कसेर ढाकडान फाकडा? पण भियावो ई कविता संग्रह एकवणा वाचो तमारो मन ताजातवाना हेजाय सवायी रिय कोनी! गंभीर माहोलेर कविता वाचतु वाचतु मायीच एखादी कविता हासड नाकछं...हास हासन पेटभरन हासाडेवाळ कविता म्हणजे...
 "मेरी याडीकी हिंदी

टामटकरी आ गया मेरी याडी के तावडी मे
छोडीती बाटली पाणी भरणेको वावडीमे
पसीभर पाणी कोनी आया बारसावडीमे
वावडीका पाणी चकज पडगया वावडीमे

भंगार मे बेच दो केरोछी; हारेगार दातेरो
, वू पीथळेर  टोकळों छं मेरी सासु के हाथेरो
चीपकरो जको डांबर पुरावा छं नातेरो,
 तोनं काई  नातो कळेगा आतेरो न गोतेरो
पिसा कतरा लेता वू आंघाडीच केदो...
 मार सासुहातेर टोकंळों मेरेकू डागूनके  देदो...!

गोरमाटीर गोरबोली भाषा मिठदाग छं. पण तांडेमायी आयेवाळ अठरापगड जातेर लोकुती तांडो वोरे भाषाम बोलेर प्रयत्न कर छं. आणि वोंदुन भी आपण भाषा कळजाव छं. ई  ताकद ये ओळीमायीती दखावछं... शाब्बास निरू...तोन सलाम करु छुं...!
कवी निरंजन मुडेन म शीघ्र कवी कुचु येरो कारण म्हणजे ऊ कुणसेही विषयेप कवीता करनाक छं. वोरे कविताम कोरोना सगट छुटो कोणी. तीज त्यौहारच कोणी तो गेरेर सळोई भी आवगी छं.  कवी निरुर कविता वसंत विचारधारा मातेमाई घालन गहुलीन चालेरो संकल्प शिकाव छं. आन डिजेप नाचेवाळेंन डफडार मोल केजाव छं. "याडीर" महीमा सेती मोठ छं. पण आज याडी तांडेतांडेम मरणंकळा भोगरी छं. ई वात भावनिक मनेरो कवी निरजंन मुडेन अजिबात पटरी कोनी करण ऊ "याडीरो कळजो"  कवितार निर्मिती किदो छं. हाणु मारो प्रामाणिक मत छं.  याडीर सेवा करीयो तोच तमेन मेवा मळीय हाणु ऊ ये कविता संग्रहेम रोखठोक मांडमेलो छं.

याडीरो कळजो
धनेर खळो..!
मया जेन कळी,
वोन जगेर सुख मळो...!

आज आलम दनीयाम नाळी नाळी घडरोछं, भाई भाईर पटरो कोणी, लबाड लोकुर जमानो आवगो छं.. कळरो कोणी नेमका कायी घडरोछं...येरेवास कवी निरंजन मुडे. क्रांतीसुर्य संत सेवालाल महाराजेर अनमोल वाणीर महत्व "*सेवाभाया"* ये कवीताम पटान देरो छं.आणि आपणेंन जाणें, छाणें वोरेबादच  आछी बला वाते मानेर केरो छं.

तु केरो गोरमाटीन
जाणेंस,छाणेंस,पच मानेस..!

आछी बला वाते,
सोतार सोताज जाणेंस...!!

ये सारी वाते केतु केतु कवी निरंजन मुडे ये कविता संग्रहेम एक बाणीर वात करमेलो छं. उ वात छं तांडेर ऊत्थानेर ! कवीन ये सारी कविता संग्रहेम तांडामायीर जीवन जनगाणी, व्यथा आणि वेदना तो मांडेर हेत्तोच पण कवीन वाट छं मार तांडेर जे वेला छं ऊ कमी हेतांणी मार तांडो हारोभरो देखेवास वोर कवितारुपी धडपड सुरू छं. येवास कवी *"तांडेसामु चालो"* कविताम तांडार ऊत्थानेसारू सारी महाराष्ट्रेमायीर कोणी तो १५ कोटी गोरमाटीन तुकारी मारन जगारो छं....

वसंत विचारधारा घरे घरेमाई पेरा
बेसन एक ढांयी जरा खल तोई करा
एक नाथ गोरुरे इतिहासेम लायो नवी वाट
समाजेन लेजाया आंग, यी बांधलो मनेमाई गाठ
तन मन धनेती यी बिडो तो वटालो
टांढेर ऊत्थानेसारू "तांडेसामु चालो...!

शेवटी  कवीनं  तांडेम मरणंकळा कळगीछं करनच '"तांडेसामु चालो" करण तुकारी मारोछं! आणि ई वात आज वतरीज गरजेर छं.!
कवीर कवितार क्रम आंघपाच हेगो छ. कवी जर कवितार क्रम बरोबर लगातांणी तांडेसामु चालो ई कविता शेवटी र तो घणो आछो रेयेवाळो हेत्तो हाणु मन वाटछं. आणि दुसर वात म्हणजे कविता संग्रहेम कायी कवीताम मराठी शब्द आवगेछं....जसो  आयुष्य- जीवन,पंच पकवान- पाची पकवान,बेंढकी -मिटकी,आसे काही मराठी शब्द आवगेछं वो दुसर आवृत्तीम दुरुस्त करणु आस अपेक्षा छं.
एकंदरीत कवी निरंजन मुडे संत सेवालाल महाराज, महानायक वसंतराव नाईकसाहेब येंदुर अनमोल संदेश कवितार माध्यमेमायीती देयेर घणो आछो प्रयत्न करमेले छं. फुले,शाहु,आंबेडकर विचारधारा ती मेळ खायेवाळो कवी आपणें तांडेन परिवर्तनेर वाट दखाळेवास धडपड कररो छं. ये कविता संग्रहेमायीर कायी कविता बी.ए किंवा एम. ए. अभ्यासक्रमेम  शिकायेर तोडीर छं. कवी निरुर चक कविता सुंदर आणि अप्रतिम छं. करण नक्कीच वाचेवाळेन पंसत पडीय आसो मारो विश्वास छं. प्रत्येक वाचक रसीक लोक ये कविता संग्रहेन मोल लेन वाचेन चावछं आसो मन वाटछं आतरा आछो ई कविता संग्रह छं!
कवी निरजंन मुडेर कविता संग्रहेन म शुभेच्छा दुछुं आणि कामना करुछु की वोंदुर कणेती आछेती आछो साहित्य निर्माण हेणु आणि दनेती दन वोंदुर साहित्य प्रगती हेणु.... धन्यवाद!

कविता संग्रह 
ढाकडा

कवी - निरजंन मुडे

प्रकाशक 
दमाळ प्रकाशन जिवती

पेज -७८

किंमत - ७५ रपीया

पुस्तक मंगायेवास आणि शुभेच्छा देयेवास फोन नंबर
ढाकडाकार निरजंन मुडे, मुंबई -९०८२१९९८६७

जय सेवा...जय वसंत!"

✍️ समीक्षक - याडीकार पंजाबराव चव्हाण, पुसद - ९४२१७७४३७२