समीक्षा: दि जीवेरो मतरो...एक प्रेमेर साकी

दि जीवेरो मतरो...एक प्रेमेर साकी

📚📚📚📚📚📚📚📚📚📚📚

ग्रंथेरो नाम 📘 मतरो

लेखक - ✍️ हरपणीकार मा. मोहन भिकू पवार सिंगोडा
मो.नं-७४९८०७१४८२

समीक्षक - ✍️ याडीकार, पंजाब चव्हाण,पुसद- मो.नं.- ९४२१७७४३७२

•••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••
चार पाच भाईर भेण छुरे शोभीया,छेटी छेटी रिजेरे तम!

गोर साहित्य शिवारेम पुस्तके प्रकाशन हेगो की जवळपास चकछ लेखक/कवी मन आगत करन समीक्षा करेवास पुस्तक देमेलछं.करण मार आबेतांणु ८२ समीक्षा हेगीछं. आणि ई ८३ वी समीक्षा छं! गोर साहित्य शिवारेम दनेती दन एकेपेक्षा एक आसे सरस पुस्तक प्रकाशित हेरेछं.ई गोरमाटी समाजेवास घण मोठ उपल्ब्धी छं. एखादी पुस्तक प्रकाशित हेगो की ऊ पुस्तक कणा वाचेन मळ आणि कणा वोपर समीक्षा लखु हाणु मार जिवेर घालमेल हेयु करछं. पुस्तक प्रकाशन सोहळान मन बलावो चाये मत बलावो पण तमार पुस्तक मन समीक्षा करेन देमेलते जावो आस मार आशा रछं..मन वाटछं. मार गोरुर साहित्य प्रत्येक तांडा तांडा ताणु पुछेन चावछं. करण म मारो जास्तीत जास्त वेळ समीक्षा करेवास घालतो रुछुं. 
२ एप्रिल २०२५ तारखेन सिंगोडा गामेम आंतरराष्ट्रीय लेखक आदरणीय भीमणीपुत्र मोहन नाईक साहेब येंदुरो जलमदन गोरबोली भाषा गौरव दन करण मनायेम आयो.  ये सारी कार्यक्रमेर धुरा प्रसिद्ध साहित्यिक तथा गोर विचारवंत हरपणीकार आदरणीय मोहन भिकू पवार साहेब सिंगोडा येंदुर खर्चाती करेमायी आयो. आणि प्रतिभावान लेखक/ कवी बी. सुग्रीव जिवती, प्रसिद्ध कवी अमोल नायक आणि वोंदुर टिमेर माध्यमेती घणो शानदार कार्यक्रमेर आयोजन करेम आयोतो. वोरो अध्यक्ष मन किदे.आतराच कोणी तो मारे जिवन चरित्रेप याडीकार नामेरो सोतारे खर्चेती आदरणीय मोहन भिकू पवार साहेब सिंगोडा ये पुस्तकेर प्रकाशन करतांणी मारो गौरव किदे ई वात आणि प्रसंग मन कणाईच भुलतु आव कोणी.
ये कार्यक्रमेम मन प्रसिद्ध साहित्यिक तथा गोर विचारवंत आदरणीय मोहन भिकू पवार साहेब वोंदुर दी पुस्तक *मतरो, आणि दादा दादीर साकी पोती पोतेर हुकारा* आगत करन समीक्षा करेवास दिणे. जणा प्रसिद्ध आंतरराष्ट्रीय साहित्यिक आदरणीय भीमणीपुत्र मोहन नाईक साहेब, प्रसिद्ध विचारवंत श्याम मुडे, प्रसिद्ध कवी राजाराम जाधव आणि अनेक मान्यवर साहित्यिक, लेखक, कवी उपस्थित हेत्ते. 
 प्रसिद्ध गोर विचारवंत तथा प्रतिभावंत लेखक आदरणीय मोहन भिकू पवार साहेब सिंगोडा येंदुर वय वर्षे जवळपास ८० हिय. तरीही गोर बंजारा समाजेन ऐतिहासिक संस्कृती,गौरवशाली इतिहास आणि परंपरा माहीत करेवास वो रातनदन धडपरेछं. आबेतांणु वोंदुर प्रसिद्ध लखणीमायीती १) गोर बंजारो का संक्षिप्त इतिहास -२०२२, २) जो कोणी मळो वेदेम ऊ मळो हरप्पणीर गिदेम-२०२३,३) भीमणीपुत्र -२०२३,४) मतरो -दि दलेर प्रेम कथा-२०२५, ५) दादी दादार साकी पोती पोतेर हुकारा -२०२५, ६) याडीकार -२०२५ आसे एक से बढकर एक पुस्तक निर्माण करताणी वो गोर साहित्येर आन,बान आणि शान बढानाके छं. आज जर मांडवी माहुर गोरमाटी पट्टा मायी दिटे तो लोकनेते बळीराम पटल्या मांडवीकर ( नाना) , आदरणीय भीमणीपुत्र मोहन नाईक साहेब, कल्लोळकार प्रा ‌. डॉ. वसंत राठोड येंदुर नंतर चवथो नाम आदरणीय मोहन भिकू पवार साहेब येंदुरो लियेम आरोछं. सारी महाराष्ट्रेमायीर जवळपास साठ सत्तर लेखक/कवी मोहन पवार साहेबेर तुकारीती सिंगोडाम जमा हेगेते.येरो श्रेय जतरा लेखक मोहन पवार साहेबेन देतु आय वतराच लेखक बी. सुग्रीव जिवती आणि कवी अमोल नायक चिंचखेड येंदुनही देणु लागीय ई आतरीछं वात खरछं! 
जो कोणी मळो वेदेम ऊ मळो हरपणीर गिदेम ये पुस्तकेर प्रकाशन हेते बरोबर सारी महाराष्ट्रेमायीर गोर वाचक वर्ग घणे पुस्तक मोल मंगाताणी वाचे करन आदरणीय मोहन भिकू पवार साहेब मतरो पुस्तक लेखे छं. मतरो पुस्तक म्हणजे दि जीवेरो मतरो कतो दि दलेर प्रेम कथाच छं. लेखक मोहन भिकू पवार साहेब येंदुर पुस्तकेर विषय हटके रछं.. आबेतांणु मार सरीक वारसेक लेखक लोकुर पुस्तक लेखेर विषय वेगळे रछं पण लेखक पवार साहेबेर पुस्तके र विषय वेगळे रछं. प्रत्येक पुस्तकेर पानोपानी गोरुर गौरवशाली इतिहास दखातो चालछं.लेखक मोहन भिकू पवार साहेब तांडा जीवन संघर्षमय जगोछं. तांडेमायी रमती रमेछों,होळी 🫟,दवाळी,तिज त्यौहारच कोणी तो गोरमाटी भाषा,धाटी परंपरा, आणि संस्कृती आचमालेती जगमेलोछं. करन वोंदुरे नशेनसेम गोरुर गौरवशाली इतिहास ठासठासन भरोछं. वोंदुरो खटलो (मार माशी) ये दोयी जणांर घणो मतरो दखान पडो..दोयी जणा तांडा जीवन संघर्षमय जगेछं. आज वोंदुरो हारोभरो संसार आज सिंगोडा गामेम आदर्श कुटुंब करन केरावछं.  सोता जीवन जगे जकोणंच गोरधाटी लेखक मोहन भिकू पवार साहेब आपणें लखणी मायीती आलम दनीयाम पुछायेरो घणो मोठो काम वो कररेछं. करण म आदरणीय पवार साहेबन नवळं करूछुं 🙏🙏!
मतरो शब्द गोरबोली भाषाम कतो याडी भाषा मायीर घणे पिरमेर शब्द छं. मतरो शब्देर गोरमाटी संस्कृतीम कायी महत्व छं येरो कोसा काढणं आपणें प्रतिभावान लखणीं मायीती मतरो शब्देर फोड करताणीं  ६२ पानेर घणो सुंदर पुस्तक प्रकाशित करतांणी गोर साहित्य शिवारेम भर घालदिणे छं.  ये पुस्तकेर घण आछ प्रस्तावना रामळगाम तांडेरो अनमोल राठोड लखताणीं ये पुस्तकेर उंची बढाणाके छं.
मतरो शब्देर फोड करेवास लेखक जवळपास तेरा भाषामाईर मतरो शब्देन काही कच येरो  अर्थ वो आपणें पुस्तकेम सादर करमेलेछं करण मतरो शब्देर मान बढगो छं.
मतरो शब्द  गोरबोली भाषाम घणो मिठोदाक छं.

मतरो शब्देन नाळी नाळी भाषाम कायी कछं जकोण देखा

१) गोरबोली भाषा -मतरो
२) मराठी भाषा- प्रेम
३) बंगाली भाषा- तमाके भालो भासी 
४) गुजराती भाषा- प्रेम करू छु.
५) कन्नड भाषा -नानू निनानू प्रेम सीते 
६) कोकणी भाषा- तुकामो गरता
७) नेपाली भाषा- प्रेममाया दि शब्द
८) संस्कृत भाषा- त्वयि स्नीहयानी
९) पंजाबी भाषा- तैरीसोंग तैनु प्यार करूछु.
१०)  तेलगू भाषा- निनू निनू प्रेमी संतुनान
११)  हिंदी भाषा- प्यार, मोहब्बत १२) उर्दू भाषा- इश्क 
आणि 
१३) अंग्रेजी भाषा - आय लव यू.

कतरा मिठेदाक शब्द छं मतरो शब्देन . नाळी नाळी भाषाम नाळी नाळी शब्द छं जसे प्यार, प्रेम, इश्क, आय लव यू जुज हमारे मतरो शब्देन गोरबोली भाषाम घणो महत्व छं. मतरो रेये सवाई कुणसेही मनक्यारो जीवन पार पडेणी. करण मतरो शब्देन गोरबोली भाषा जिवंत रखाडेवास आपणेंन जास्तीत जास्त साहित्य गोरबोलीम लखायेम आयेन चावछं. करण लेखक पवार साहेबेर धडपड चालरीछं. ८० वरसेर डोकरा बाज पगडतांणी आज कयीक तांडेम मरणंकळा भोगरेछं. पण ८० वरसेर लेखक पवार साहेबेर धडपडेन जोड छेंणी.एखादी जवान छिछाबरेनही लार पाडेर काम वो आपणें लखणी मायीती दररोज करेरेछं आणि आयेवाळ पिडीवास गोरधाटीरो अनमोल खजानो मेलजावाळ छं. आपणे गोर समाजेम कुणसो मनक्या कतरा वावर लेमेलोछं,कतरी मोठ हावेलीम रेरोछं,कतरा प्लॉट , सोनो- नानो लेमेलोछं, कुनसे मोटर गाडी म हिंटरोछं.वोंन समाजेम कायी महत्व छेंणी.जे मनक्या गोर समाजेवास झटरोछं वोच मनक्यान समाजेम मानपान मळछं. आणि ऊ मानवायीक जर मनक्या कुणसो हिय तो आदरणीय माटी मोहन भिकू पवार साहेब छं. येमायी काही दुमत छेंणी.
आयेवाळ नवीन पिडीन मतरो शब्देर आरथ कळेन चाय करन लेखक मतरो शब्देर संग्रह साठा करताणी़  ये पुस्तकेम दी जोडपार साकी घणे आछे तराती लखेम आयीछं ‌. आज मोबाईलेर जमानेम नवतरुण छिछाबर मोबाईलेती एकमेकेन प्रेमेरीवात करछं.पण आंघेर पेनार जमानेम दि जीवेरो मतरो कुं कायीं बणजातोतो. येरो रसभरी साकी लेखक येमायी मांडमेलोछं. तमेन हामेन मालमा छं.
१)लैला- मजनू 
२)सोनी- महिवाल 
३) रोमिओ- जुलियट
४) हीर- रांझा
५)  रंज्या- गबरू
ये लोक जगेमायीर घणे प्रेम म्हणजे गोरमाटीम मतरो करेवाळ जोडी ९०% गावडी-ढोर चरातेते.  गावडी, छेळी, हत्ती, घोड पोसेवाळ लोक,लदेणी लादतु लादतु मलक मलक सारी दुनियाम आनाज पुरेवाळ लोक फक्त आनाजच पुरोये कोणी तो आलम दनीयाम प्रेम म्हणजे गोरमाटीम मतरो शब्देर आरथ समजायेवाळ ये हमार गोरमाटी हेत्ते करण हेटेर दी गिद घणे बोलेम आवछं.

१) बस्ती बस्ती पर्वत पर्वत गाता जाये बंजारा लेकर दिल का एक तारा!

२) एक बंजारा गाये, जीवन के गीत सूनाये, हम सब जीने वालो को, जीने की राह बताये एक बंजारा गाये!

आसे गिद आज गोरमाटीर ऐतिहासिक धरोवर छं. आलम दनीयान जीवन जगेर कला शिकायेवाळो गोरमाटी आज सोतारो तत्त्वज्ञान भुलजायेर कारण वोम वेला पडरेछं. करण ई गोरधाटी जीवंत रखाडेवास लेखक वोंदुर अनेक पुस्तकेमायीती अनमोल ठेवा मेलेरो घणो मोठो काम करनाकेछं.

छोरा -छोरीर साकी

लदेणी लादतु लादतु  चाळीस पचास घरेर नायक एकेक कोसेर अंतरेप ढळजावं, जणा तांडेमायीर मोटीयार माल छोरी भी गावडी लवारा चरायेन जावतीती. ढोर ,शेळी,गावडी मोटीयार माल छिछाबर चरातेते. जणा गावडी आणि लवारार खाडु एकजाग भळजाव जणा मोटीयार छोरी- छोरा एकमेकेन बोलचाल करतु करतु वोंदुर मतरो हेजाव. आणि वो एकेमेकेती जीव लगातांणी मतरो करलं. दनेती दन ओंदुर प्रेम बढतो जाव आणि शेवटी घण मोठ वात हेजातीती ई साकी लेखक पवार साहेब आतरा आछे तराती लखताणीं गोरुर गौरवशाली इतिहासेन वजाळेम लायेर काम किदे छं.करण वोंदुन कौतुक करणो वतरा कमीच छं.
आतराच कोणी तो सन १९७४ सालेम जाधव परिवारेम जांगड भेलेर कार्यक्रम कुं कायीं पार पडो वोरो लेखाजोखा जर तमेन वाचेर हिय तो तमेन मतरो पुस्तक वाचणुच लागीय.
आंघ  १६ नंबरेर पेजेप लेखक सोमला नायकेर तांडेर अप्रतिम कहाणी लखतांणी ये पुस्तकेर शान बढानाके छं. १० सालेर छोरी जणा वयेम आवछं. तो वोरो रंग, रुप कु बदलछं. येरो रसभरो वर्णन लेखक पवार साहेब आछे तराती करमेलेछं.

अब जानी तळवाम ये आयी
तळवाती पिंडली घुमत आव
दो दन की जानी चढत आव!१!
आब जानी पिंडलीम ये आयी
पिंडलीती गोडीया चढत आव ये
दो दन की जानी घुमत आव!२!
आब जानी गोडीयाम ये आयी
गोडीयाती जांघीया चढत आव
दो दन की जानी घुमत आव!३
आब जानी जांघीयाम ये आव
जांघीयाती कडीया चढत आव
दो दन की जानी घुमत आव!४!
आब जानी कडीयाम ये आव
आब कडीयाती छतीया चढत आव
दो दन की जानी घुमत आव!५!
आब जानी छतीयाम ये आयी
छतीयाती आखीयाम चढत आव
दो दन की जानी घुमत आव!६!

आसो डिलेप काटा ऊभो करेवाळो आन तमाम गोरमाटीर लोकुन आपणों तरुण (जवान) पणो हारद करायेवाळो लाख मोलेर गिदरो संदर्भ देताणीं आपणे अभ्यास पुर्ण साहित्य विचारेर लेखक परिचय देनाकेछं.
आसे जवानी पर हर बोली भाषाम वानावानार कवी/लेखक कवीता करमेलेछं. आसे विषयेन गोरबोली भाषाम लखतांणी लेखक गोरबोली भाषा आणि मतरो शब्देर मान बढानाकेछं. लेखक पवार साहेबेर गोरबोली प्रतिभान जोड छेंणी.कारण एक मतरो शब्देपर आतरा मोठो आणि सुंदर पुस्तक लखन गोर धाटीरो महत्व अधोरेखित करनाके छं. आदरणीय मोहन भिकू पवार साहेब जरी कमी शिकमेले हिय तरीही वोंदुर गोरबोली साहित्य आणि संस्कृतीर उंची घण मोठ छं.

मतरोर प्रेम कहाणी
गोरमाटी गण समाजेम एक घणो प्रचलित गिद छं....

उठ परभाती गेगडा ये छोडी,कांदळया मारो ये कान

ये लेंगी गिदेरो आणि प्रेमीयुगुल छोरी -छोरारो विचार पुर्वक संबंध जोढतांणी मनेन मनमोहक करोरो सुंदर प्रयत्न लेखक करणांणी आंघ वो लखछं....

आडी तेडी पागडी
मत बांध शोभीया,
भरमा भरचरे लोक

गुजरिया भरभा भरचरे लोक!!

सारी दुनिया तारी आडी तेडी पागडी देखन आपणें दोयीर वाते कररेछं ये वास मारो शोभीया सदेती रेतो जो हाणु वोर मारोणी वोन कछं. ये वातेरो आरथ केयेवास लेखक पवार साहेब आनेक गिदेरो संदर्भ लेमेलेछं. येपरेन वाटछं की लेखक पवार साहेबेर गोर धाटीरो अभ्यास घणो उंडो छं. एखादी पिएचडी करेवाळेनही आतरा आछें तराती मतरो शब्देर आरथ केतु आव कोणी पण लेखक पवार साहेबेर धडपडेन, विचार करेर शक्तीन, मनेती माणंलु लागीय. 

चांदा जपजोर ,रात अंधेरी करजो चांदा जपजोर,चांदा छायी चांदणी,चारोळी सी रात रे,म तो छम छम घुंगरा वजावु सारी रात,!!

 ये गिदे परती हिंदी सिनेमाम गिद लेमेलेछं. आसो लेखक पवार साहेबेर केणो छं...ऊ गिद पान क्रमांक ३५ सेप छं.

ये चंदा जरा छुपजा
ये वक्त जरा रुकजा
एक बात है होठोपे

कहलु तो करार आये,ये चांद जरा छुपजा!!

ये सारी वोळी वाचेर बाद मारोही मत बणगोछ की लेखक पवार साहेब जे केमेलेछं ई वात खर छं.
घणो तर्क वितर्क लगाताणीं मतरो शब्देर आरथ समजान केयेरो प्रयत्न खरोखरच प्रशंसनीय आणि अभिनंदनीय छं.
पिसा -आदला,कोडीती दमडी,दमडीती धेला आणि तोळा,मासा,शेर,पाली आसे गोरमाटी गण समाजेम वापरेवाळी पेनार जमानेर वातेरो आरथ ये पुस्तकेम केमेलेछं. लेखक आदरणीय मोहन भिकू पवार साहेब येंदुर मतरो पुस्तक लखतांणी समाजेन वो तुकारी मारन केरेछं की गोरमाटी भाषा, गौरवशाली इतिहास, परंपरा आणि धाटी जिवत रखाडेवास आपणेंन सदैव तत्पर रेतांणी आपण गोरबोली भाषा आठवी सुचीम कु कायी समाविष्ट करतु आय येरेवास सारी गोरमाटीर धडपड सुरू रखाडो आतरीच वोंदुर अपेक्षा छं.  ई पुस्तक म्हणजे दी जीवेर मनोमिलनेर साकी छं.हाणु केतु आय.एकदंरी घणो आछो पुस्तक गोर साहित्य शिवारेम नाकतांणी लेखक पवार साहेब गोर साहित्येर शान बढानाके छं. करण म लेखक मोहन पवार साहेबेर धडपडेन नवळं करुछुं आणि वोंदुर आंघेर साहित्य शब्देन शुभेच्छा दुंछु!!
मतरो पुस्तक म्हणजे गोरमाटीरो अनमोल ठेवा छं.करण जेर घरेम मतरो छं, काही प्रेम करेवाळ लोक छं...आसे लोकुन आगत करन वाचे सरीक पुस्तक छं.... धन्यवाद 🙏🙏!!

📗 मतरो

पान-६२

किंमत -२०० रपीया

प्रकाशक
गोंडावाना प्रकाशन किनवट

लेखक - आणि पुस्तक मळेर ठकाण
हरपणीकार मोहन भिकू विसळावत पवार
मु. पो.- सिंगोडा तालुका किनवट जिल्हा नांदेड महाराष्ट्र 

अभिनंदन करेवास मोबाईल नंबर
हरपणीकार - 74 980714 82

आपणों एक फोन वोन आनेक पुस्तक लखेर बळ दछं...  करण एक फोन लगाडणु पडछं....ऋ

समीक्षक - ✍️ याडीकार,पुसद -९४२१७७४३७२